تومور مارکرها

تومور مارکر موادی اغلب پروتیینی اند که در ادرار یا سرم فرد وجود دارند و توسط تومور ویا بدن فرد در پاسخ به سرطان تولید میشوند.تومور مارکر ها انواع مختلفی دارند.برخی در نوع خاصی از سرطان تولید می شوند  و به اصطلاح اختصاصی هستند وبرخی در انواع مختلفی از سرطان ها دیده می شوند.برای انجام تست تومور مارکر ها ،پزشک نمونه ی ادرار یا خون بیمار را به آزمایشگاه می فرستد ومارکر با انتی بادی ضد تومور مارکر ساخته شده در بدن،باند می شود.گاهی اوقات نیز قسمتی از خود تومور برای انجام ازمایش مورد استفاده قرار می گیرد.
البته بالا رفتن سطح تومور مارکر الزاما نشانه ی وجود سرطان نیست.گاهی تومور مارکر توسط سلول های سالم تولید می شوند و در فرد غیر سرطانی  باعث بالا رفتن سطح تومور مارکر خاصی می شود.همچنین ممکن است فردی که دچار سزطان است سطح بالایی از تومور مارکر را نشان ندهد.لذا پزشک علاوه بر تست تومور مارکر با گرفتن تاریخچه ی بیمار، سابقه ی خانوادگی، علایم بالینی و سایر تست های آزمایشگاهی به وجود سرطان در فرد پی میبرد.
“موارد استفاده ی تومور مارکر ها”
۱)غربالگری و تشخیص زود هنگام سرطان:غربالگری بدین منظور انجام می شود که سرطان در فردی که هنوز علایم بالینی را ظاهر نکرده، تشخیص داده شود یعنی تشخیص سرطان در مراحلاولیه برای این منظور از تومور مارکر ها استفاده می شود.
۲)تشخیص منشأ سرطان: البته بیشتر تومور مارکر ها به دلیل آنکه اختصاصیت کافی ندارند و در سرطان های مختلف یا موقعیت های پاتولوژیک دیگر می توانند ترشح شوند زیاد برای این منظور کاربرد ندارند و بیشتر از بیوبسی برای تشخیص سرطان اسنفاده می شود اما تومور مارکر ها می توانند اطلاعات مفیدی در تشخیص منشأ سرطان و یا متاستاز بودن آن بدست دهند.
۳)پیش آگهی سرطان:برخی سرطان ها بیشتر از سرطان های دیگر رشد کرده ودر بدن پخش می شوند.تومور مارکرها می توانند در تشخیص مهاجم بودن و یا میزان پاسخ آن به درمان کمک کننده باشند.
۴)سنجش موثر بودن درمان:یکی از مهمترین  نقش های تومور مارکر ها ، بررسی پاسخ بیمار به درمان به خصوص در سزطان های پیشرفته است.اگر سطح تومور مارکردر خون کاهش یافته باشد، نشان دهنده ی مؤثر بودن درمان است و اگر تومورمارکر افزایش پیدا کرده باشد یعنی سرطان به درمان پاسخ نداده ونیاز است درمان تغییر کند.
۵)تشخیص عود سرطان:با انجام مکرر تست های تومور مارکر ها در افراد سرطانی که تحت درمان می توان پی به عود و بازگشت سرطان برد.
“انواع تومور مارکر ها در سرطان سینه”
۱)Carsinoembryonic Antigen(CEA)،Cancer Antigen15-3(CA15-3)،Cancer Antigen27.29(CA27.29):
CA15-3یک گلیکو پروتئین موسینی با وزن ملکولی بالاست که در مجاری غدد شیری تجمع می کندو توسط دو آنتی بادی ۱۱۵P8وPF3تشخیص داده میشود.CEAنیز گلیکوپروتئینی با وزن ملکولی ۲۰۰کیلودا لتون است که از ۱ تا ۵ روز و به طور متوسط ۳روز در سرم عمر میکند.حدود ۸۰۰ اسید آمینه و بخش اعظم آن را کربو هیدرات شامل می شود.همه ی این تومور مارکر ها در ۵۰ تا ۹۰ درصد بیوارانی با سرطان سنیه ی متاستاتیک یافت می شوند.برخی پزشکان انجام تست این تومور مارکر ها را برای عود زود هنگام در بیمارانی که نشانه ای از سرطان بعد از جراحی، رادیو تراپی و شیمی درمانی ندارند و برای تشخیص مفید بودن روند درمان لازم می دانند.
۲)استروژن رسپتور(ER) و پروژسترون رسپتور(PR):سلول های سرطانی با ER یاPRنیاز به استروژن و پروژسترون برای رشد دارند.تست ERوPRبرای تشخیص اینکه هورمون درمانی به خوبی صورت می گیرد یا خیر ، کاربرد دارند.
۳)Human Epidermal growth factor(HER-2):یک گلیکو پروتئین غشایی ترجمه شده از mRNA ، ۶و۱۰ کیلو بازی رمز شده توسط ژن واقع بر کروموزوم۷ بوده و وزن ملکولی آن ۱۷۰ کیلو دا لتون است. این پروتئین در ۲۰ تا ۲۵ درصد موارد سرطان سینه در مقادیر بالا یافت می شود. انجام تست HER2برای کمک به تشخیص مناسب بودن روند درمانی AntiHER2صورت می گیرد.همچنین یک عامل مهم در تعیین پیش آگهی سرطان سینه است.
۴)CA72.4یا Tumor Associated Glycoprotein72.4 TAG72:یک گلیکو پروتئین یا Ag موسینی با وزن ملکولی۲۲۰-۱۰۰۰کیلو دا لتون است و با دو آنتی بادی ویژه تشخیص داده می شود.CC49در مقابلTAG72خالص اماده سازی می شود و B72-3در مقابل اجزای ممبران سلول های سرطانی سینه است.
۵)Cancer Antigen549(CA549):یک کمپلکس گلیکو پروتئینی با وزن ملکولی بالاست و با دو منوکلونال آنتی بادی BC4E549وBC4N154واکنش معکوس دارد.در زنان مبتلا به سرطان سینه با stageIIIو ۵۰ درصد زنان مبتلا به سرطان سینه با stage IVافزایش مشاهده نمیشود ودر ۷۱ درصد با بیماری متاستاتیک افزایش مشاهده می شود.
۶)Cathepsin D:کاتپسینD یک گلیکو پروتئین است که ابتدا ترجمه شده و به نوعی با kd52گلیکوزیده می شود که بعدا طی یک مرحله به وزن ملکولی kd48 می رسد.به عنوان یک مارکر فعالیت استروژن به صورت یک عامل رشد از طریق گیرنده ی انسولینII عمل میکند و برای پیش آگهی از نظر تهاجم و متاستاز ، تومور مارکر مناسبی ا ست.
۸)Plasma Activator Inhibitor(PAI-1) و Urokinase Plasminogen Activator(UPA):UPA یک سرین پروتئاز است که برگشت پلاسمینوژن را به آنزیم پلاسمین فعال را میانجیگری می کند.مقادیر بیش از حد نرمال این تومور مارکر ها در بافت سرطانی نشان دهنده ی تهاجمی بودن سرطان است (سرعت رشد زیاد).تجویز این تست ها برای یافتن راهی برای حفظ و نگه داری بافت صورت می گیرد. بیمارانی که UPAوPAI-1 انها منفی گزارش شود پیش آگهی خوبی دارند و به شیمی درمانی نیاز ندارند.

“روش های آزمایشگاهی”
“CA15-3″و “CA27.29”
مقادیر طبیعی:>CA15-3  u/ml38 یا Ku/L 38 (واحد SI) /  CA27.29 >l u/ml22 یا Ku/L 22 (واحد SI)
سرم یا پلاسمای سیتراته تا ۵ روز در حرارت ۲-۸درجه سانتی گراد پایدار است وبرای مدت طولانی تر در -۲۰ درجه سانتی گراد نگه داری شود.معمولا این ازمایشها در آزمایشگاه رفرانس و با تکنیک های RIA و ELISA به روش Sandwich انجام میشود.
“CA-549”
مقدار طبیعی: کمتر از Ku/L 5/15(واحد SI) . حساسترین نتایجدر زمان توأم بودن آن با CEA حاصل می شود.روش شناسا یی آن hybritech IRMA ایمنو رادیو متریک است.
“HER-2”
دو متد اصلی برای آن وجود دارد: ۱)Immunohistochemistry IHC و ۲)flurescence in-situhybridization FISH
متد IHC نشان دهنده ی مقدار پروتئین HER-2 در تومور است و مقدار آن از ۰ تا +۳ درجه بندی می شود.
۰ تا +۱=مقدارHER-2 نرمال و به صورت HER-2 Neg گزارش می شود.
+۲=مقدار HER-2 متوسط  و   +۳=مقدار HER-2 بیشتر از حد نرمال و به صورت HER-2 Posگزارش می شود.
زمانی که فرد +۲ باشد متد FISH نیز انجام می شود.این تست مقدار  ژن مسئول HER2/neu gene را در هر سلول اندازه گیری می کند در حالی که IHC سطحHER2 را اندازه گیری می کند.این ژن مسئول تولید بیش از حد نرمال این پروتئین است.گزارش این تست به صورت FISH-Neg و FISH-Pos میباشد که گاهی مثبت بودن آن را  به صورت gene amplification  نیز گزارش می کنند.
“CEA”
مقدار طبیعی آن mcg/L 0-5/2 می باشد.برای تست ml7-10 خون وریدی مورد نیاز است و از متد الایزا استفاده می شود.
“CA72-4”
مقدار طبیعی آن کمتر از mcg/L4 است.این تست با استفاده از روش های Contocor/IRMA رادیو ایمنو متریک ، که در آندو آنتی بادی B72-3 که کونژوگه است در مقابل CC49 که capture  استساخته می شود و روش بعدی Immunoessay-fluroscent است که اساس آن رقابتی است منتها عامل نشان دار کننده به جای رادیو ایزوتوپ ، آنزیم و یا ماده ی فلورو سنت است.در این آز مایش سرم تازه تا ۲۴ ساعت در حرارت ۲-۸ درجه سانتی گراد و بیشتر از آن در حرارت -۲۰ درجه سانتی گراد پایدار است