فلوسایتومتری

فلوسایتومتری روش دقیق و قدرتمندی است که برای بررسی خصوصیات مختلف فیزیکی و شیمیایی سلول به کار می رود. در این روش ذرات مورد آزمایش به صورت معلق در مایع، از مقابل پرتوی باریکِی از نور لیزر عبور می‌کنند. بدین ترتیب امکان جمع‌آوری اطلاعات مربوط به چندین هزار سلول در هر ثانیه فراهم می‌شود. فلوسایتومتری در زمینه های تحقیقاتی و تشخیص پزشکی کاربرد وسیعی دارد. این روش به طور گسترده ای در تشخیص بیماری ها به خصوص بدخیمی های خونی و سرطان، همچنین ارزیابی درمان بدخیمی‌ها مورد استفاده قرار می گیرد.

نمونه و شرایط آن

نوع نمونه مورد نیاز برای بخش فلوسیتومتری

نمونه های مختلف از جمله آسپیره مغز استخوان ، خون محیطی و مایعات مختلف از جمله CSF ، مایع پلور و غیره برای ارزیابی شاخص های سلولی کاربرد دارد. بهترین ضدانعقاد برای نمونه های خون محیطی و مغز استخوان EDTA می باشد (مثل نمونه CBC) ولی از نمونه گرفته شده با هپارین نیز میتوان استفاده نمود. در صورتی که یک نمونه مشترک قرار است برای آزمایشهای مولکولی و فلوسیتومتری مورد ارزیابی قرار گیرد فقط نمونه با EDTA قابل قبول است و از نمونه هپارین دار نمی توان برای آزمایشهای مولکولی استفاده نمود. علاوه بر نمونه های فوق به خصوص در صورتی که نمونه از فاصله دور ارسال می گردد ۵-۴ گستره خون محیطی و آسپیره مغز استخوان نیز ارسال گردد تا در صورت لزوم ازمایشهای سیتوشیمی مثل میلوپراکسیداز ، استراز ،…. نیز قابل انجام باشد.

حجم مورد نیاز:

– نمونه خون محیطی : ١۰-۵ میلی لیتر

– نمونه آسپیره مغز استخوان: ۵-٢ میلی لیتر

– CSF و یا سایر مایعات بدن (۱ میلی لیتر)

حداکثر زمان مجاز برای انتقال نمونه:

آزمایش باید در کمتر از ٢۴ ساعت انجام شود، اما بهتر است در کمتر از ۶ ساعت برای آزمایش ارسال گردد. نمونه هائی که بیش از ٢۴ ساعت از زمان نمونه برداری آن می گذرد قابل پذیرش نیست مگر شرایط استثنائی که امکان تکرار نباشد و در صورت لزوم در گزارش این مسئله قید می گردد.

شرایط انتقال نمونه:

نمونه در صورت نزدیکی فاصله می تواند در درجه حرارت اتاق (٢۴-٢۰ درجه سانتیگراد) و در صورت دور بودن فاصله از آزمایشگاه باید در شرایط یخچال منتقل گردد(٨-٢ درجه سانتیگراد) . به هیچ وجه نباید نمونه منجمد گردد چون انجماد منجر به لیز سلولی شده و ارزیابی را غیر ممکن می سازد. از تماس مستقیم نمونه با یخ خشک یا Ice Pack نیز باید پرهیز نمود. در صورت انتقال نمونه با هواپیما نمونه باید در کابین حمل شده و از قرار دادن آن در قسمت بار به خاطر افت شدید دما باید پرهیز نمود.

شرایط غیر قابل قبول

نمونه های جمع آوری شده با هپارین یا هر ضد انعقاد دیگری به غیر از EDTA، نمونه های لخته یا همولیز شده، نمونه های منجمد شده